Przesiewowe badanie słuchu pierwszoklasistów

W latach 2022/23 Szpital św. Łukasza był wykonawcą projektu przesiewowego badania słuchu pierwszoklasistów realizowanego przez Powiat Bielski. W ramach projektu przebadanych zostało 1541 dzieci z klas pierwszych szkoły podstawowej. Opiekunem merytorycznym i medycznym projektu była lek. Šárka Solecka, specjalista otorynolaryngologii i medycy snu. Przesiewowe badanie słuchu polega na przeprowadzeniu profilaktycznych badań słuchu w możliwie szerokiej grupie. W przypadku badania prowadzonego przez Szpital św. Łukasza byli to pierwszoklasiści z powiatu bielskiego. Przeprowadzenie takiego badania ma dwie podstawowe korzyści. Pierwsza to wykrycie niedosłuchu u badanych, wskazując na konieczność dalszej diagnostyki lub leczenie, których podjęcie na wczesnym etapie rozwoju choroby może przynieść nieocenione korzyści dla chorego. Druga wartość wynikająca z prowadzenia tego typu badań to weryfikacja szacunkowych danych statystycznych dotyczących zachorowania na daną jednostkę chorobową, w tym przypadku badany był niedosłuch wśród dzieci. Ta weryfikacja statystyki pozwala rzucić nowe światło na problem jaki w szerszym, społecznym ujęciu stanowi określona choroba i jeżeli badanie wykaże, że problem przerasta dotychczasowe szacunki, w oparciu o wyniki badania można postulować wdrożenie działań, które przyczynią się do poprawienia sytuacji. Niestety w wyniku przeprowadzonego przez Szpital św. Łukasza badania wykazano, że niedosłuch występuje u prawie 12% spośród badanych dzieci. To ogromna dysproporcja względem szacunkowych liczb przyjętych przed przystąpieniem do projektu, które przewidywały, że będzie to wynik na poziomie 3%. Hałas jest obecnie zjawiskiem powszechnym. Nawet hałas na poziomie 80 decybeli, czyli porównywalny do ruchu ulicznego, może być groźny, jeśli przebywamy w nim kilka godzin, a co dopiero hałas dzwonka w szkołach [100–110 dB], czy koncertu rockowego [110–120 dB]. W efekcie niedosłuch pojawia się w coraz młodszej grupie wiekowej.

---

---

W wielu przypadkach wczesne wykrycie niedosłuchu może przynieść nieocenione korzyści.Chociaż hałas jest najczęstszą przyczyną problemów ze słuchem, to mogą się one również pojawić w następstwie innych czynników lub chorób. Przyczyną problemów ze słuchem mogą być bagatelizowane stany zapalne ucha. Dlatego warto zwracać uwagę, czy u dziecka u którego często występują choroby górnych dróg oddechowych (np. katar) nie pojawiają się również problemy ze słuchem, ponieważ często idą one w parze z tzw. wysiękowym zapaleniem ucha. W jamie bębenkowej zbiera się płyn, który blokuje sygnał akustyczny, przez co słyszymy jakby zanurzając się pod wodą. Wysiękowe zapalenie ucha nie zawsze powoduje ból, przez co trudno je zdiagnozować. Jeżeli problem pozostanie niezauważony, to w układzie przewodzącym ucha środowego mogą powstać zrosty, skutkujące trwałym niedosłuchem typu przewodzeniowego. Innym czynnikiem, który może się przyczynić do problemów ze słuchem jest stosowanie leków, których działaniem niepożądanym jest ototokstyczność, czyli uszkadzająćy wpływ na komórki słuchowe lub nerw słuchowy. Do leków ototoksycznych zalicza się, m.in. antybiotyki z grupy aminoglikozydów (np. gentamycyna, amikacyna). Stosowane w dużych dawkach, problemy ze słuchem mogą powodować również popularne leki takie jak aspiryna czy furosemid. Zdarzają się też przypadki niedosłuchu uwarunkowane genetycznie.