Jaskrą nazywamy przewlekłą i postępującą neuropatię nerwu wzrokowego. W wyniku choroby pojawiają się charakterystyczne zmiany morfologiczne w tarczy nerwu wzrokowego oraz w warstwach włókien nerwowych siatkówki. W wyniku tych uszkodzeń dochodzi do ubytków w polu widzenia. 

OBJAWY JASKRY

U 85% pacjentów jaskra przebiega
bez żadnych odczuwalnych objawów!
Uszkodzenie pola widzenia w jaskrze postępuje od jego obwodu. Jest to dla pacjentów praktycznie niezauważalne gdyż kora mózgowa uzupełnia ubytki widzenia w początkowej fazie choroby. Najczęściej choroba rozwija się w obu gałkach ocznych, ale w sposób niesymetryczny. Chory zaczyna sobie zdawać sprawę z upośledzenia widzenia w chwili gdy nerw wzrokowy jest zniszczony i zaburzenia widzenia obejmują centrum pola widzenia. Chorobie nie towarzyszą żadne dolegliwości bólowe. Pacjent nie odczuwa objawów podrażnienia oka, nie występują też problemy z czytaniem czy z pracą na komputerze. Dopiero w zaawansowanej postaci choroby pojawia się widzenie centralne, czyli tzw. „widzenie lunetowate”, a w następnej kolejności wzrok całkowicie zanika.

Jaskra najczęściej jest wykrywana przypadkowo, przy okazji rutynowych wizyt okulistycznych (po okulary).
Prawidłowe wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego u zdrowych osób wahają się w zakresie 10–21 mm Hg. Ciśnienie wewnątrzgałkowe waha się też w ciągu dnia – najwyższe występuje w godzinach porannych, dobowe wahania nie powinny przekraczać 5 mm Hg.

U osób chorych na jaskrę może dochodzić do przejściowego wzrostu ciśnienia w gałce ocznej
nawet do 30–40 mmHg.
Chorzy odczuwają w takich sytuacjach ból oka, ból głowy a także zaburzenia widzenia. Zaburzenia widzenia manifestują się najczęściej jako widoczne koła, często wielobarwne – tęczowe, szczególnie przy patrzeniu na źródło światła w postaci tzw. efektu „halo”. Często też chorzy zgłaszają po prostu widzenie „przez mgłę”.

W sytuacji kiedy ciśnienie wewnątrzgałkowe wzrasta do 50–90 mmHg, mamy najczęściej do czynienia ze stanem ostrego zamknięcia kąta przesączania.
(popularnie zwane kiedyś „ostrym atakiem jaskry”). Jest to stan okulistyczny wymagający podjęcia natychmiastowego leczenia. Bez leczenia w ciągu kilkudziesięciu godzin może dojść do całkowitej utraty wzroku. W tym stanie oprócz bólu oka i głowy, zaczerwienienia oka, pogorszenia widzenia, pacjenci odczuwają nudności i wymioty.

Jaskra to choroba przewlekła. Po postawieniu diagnozy jaskry – leczenie trwa do końca życia.
Prawidłowe prowadzenie jaskry, oraz częste konsultacje kontrolne pozwalają na utrzymanie wzroku. Jaskra rozwija się powoli i nie daje objawów przez długi czas. Nawet przez kilkanaście lat chorzy nie zdają sobie sprawy z występowania choroby! Istotą jaskry jest postępujące uszkodzenie nerwu wzrokowego – tzw. neuropatia. W badaniu okulistycznym obecne są charakterystyczne zmiany morfologiczne tarczy nerwu wzrokowego i warstwy włókien nerwowych siatkówki. Adekwatnie do tego obrazu obserwowane są ubytki w polu widzenia pacjenta. Nieleczona jaskra nieuchronnie prowadzi do nieodwracalnej utraty wzroku. Moment w którym pacjent zauważa u siebie objawy jaskry świadczy o bardzo zaawansowanym stadium choroby, bardzo trudnym do leczenia. Najistotniejszym leczeniem jaskry jest jej PROFILAKTYKA! U osób młodych kontrolne konsultacje okulistyczne trzeba zaplanować raz na dwa lata. Osoby po 40 roku życia do okulisty powinny się zgłaszać minimum jeden raz w roku. Tylko w ten sposób możemy uniknąć rozwinięcia objawów jaskry oraz wielu innych chorób okulistycznych.

Czynniki ryzyka jaskry – czyli na co warto zwracać uwagę

Jeżeli u Ciebie występuje więcej niż jeden podany wyżej czynnik, jesteś w grupie ryzyka jaskry. Jeżeli tego nie zrobiłeś wcześniej, jak najszybciej powinieneś zgłosić się na badania w kierunku ewentualnego wczesnego wykrycia choroby!